Page 6 - Özer Vida Teknik Katalog
P. 6
TECHN‹CAL ‹NFORMAT‹ONS - TEKN‹K B‹LG‹LER

V‹DA S‹MGELER‹ VE ÖRNEK TANIMLAMA
Vidalar pratikte simgelerle gösterilmektedir. Buna göre;

Metrik Vida : Md; örne¤in M 16 ; burada d=16 mm nominal çapt›r
‹nce Metrik Vida : Mdxp ; örne¤in M 16x1,5 ; burada p=1,5 mm hatvedir
Withworth Vida : Rd; örne¤in R2 ; burada d=2” nominal çapt›r
Trapez Vida : Trdxp ; örne¤in Tr32x6 ; burada d=32 mm; p=6 mm
Testere Vida : Sdxp ; örne¤in S48x8 ; burada d=48 mm; p=8 mm
Yuvarlak Vida : Rddxp ; örne¤in Rd40x1/6 ; burada d=40 mm; p=1/6”

C‹VATA ‹Ç‹N ÖRNEK TANIMLAMA: M12x1,75x70 DIN 931 (8.8)

M12 : c›vatan›n metrik sistemde nominal (anma) çap›d›r (mm).

1,75 : hatve (ad›m) yani iki difl aras› mesafesidir (mm).

70 : civatan›n boyudur (mm).

DIN 931 : civatan›n ulusal/uluslararas› üretim standard›d›r.

(8.8) : civatan›n danay›m s›n›f›d›r.

D‹fi TOLERANSLARI
Difl toleranslar›, difl birleflmelerinin aralar›ndaki gevfleklik ve s›k›l›¤›n ölçümüyle ifade
edilir. ‹nç sensinde, d›fl difller 1A, 2A ve 3A olarak s›n›fland›r›l›r. ‘A’ d›fl diflleri (c›vata
difllerini), ‘B’ iç diflleri (somun difllerini) ifade eder. Vida difl standartlar›nda 1A/1B s›n›f›
gevflek difle, 3A/3B s›n›f› da en s›k› difle karfl›l›k gelir. 2A/2B s›n›f›, inç sensinde en
yayg›n kullan›lan›d›r. ‹nç serisinin %90’› 2A/2B s›n›f›nda üretilir. Bu s›n›f, diflin imalat
kolayl›¤›n› ve ekonomikli¤ini sa¤layarak, ba¤lant› elemanlar›n›n performans›m
yükseltir.

Difl s›n›f› ne olursa olsun, çal›flma tolerans› son derece küçüktür. Örnek olarak 1/2 inç

ba¤lant› eleman›nda 2A s›n›f› için tolerans 0,0065 inç, 3A s›n›f› için 0,0048 inç’tir. ‹SO

tolerans s›n›f›nda, d›fl difller 3’den 9’a kadar, iç difllerde ise 4’ten 8’e kadar olan say›lar

ifade edilir. Numaran›n artmas› tolerans›n da artmas› anlam›na gelir. Ayr›ca tolerans

durumunun ifadesinde rakam›n yan›nda bir harfle ifade edilir. H,h s›f›r tolerans›, G,g

s›n›rl› tolerans› ifade eder ve alfabenin basma do¤ru ilerledikçe (F,f E,e) tolerans›n

büyüklü¤ü artar. Metrik sistemde difl toleranslar›, d›fl difllerde küçük harfle, iç difllerde

büyük harfle ifade edilir. Örne¤in d›fl difllerde 6g, iç difllerde 6H olarak ifade edilir.

DAYANIM SINIFLARI
C‹VATANIN DANAYIM SINIFLARI:

3.6 4.6 4.8 5.6 5.8 6.6 6.8 6.9 8.8 10.9 12.9 14.9

olup, iki say›dan oluflur. Burada; ilk say›y› 100 ile çarparak c›vata malzemesinin çekme
mukavemeti (N/mm2); ikinci say›y› birincisi ile çarp›p, bu say›y› da 10 ile çarparak
akma mukavemeti (N/mm2) elde edilir. Civatalar için en çok kullan›lan dayan›m
s›n›flar› (5.8), (6.8), (8.8), (10.9) ve (12.9) dür.
Örne¤in 10.9 civatan›n kopma mukavemeti = 10x100=1000 N/mm2 ve akma
mukavemeti =10x9=90, 90x10=900 N/mm2 dir,
Bir c›vata ve somunun kalitesi nedir?
6.8, 8.8, 10.9, 12.9 c›vata denince ne anlafl›l›r?
Birinci rakam› daima 100 ile çarp›n›z, ç›kan de¤er malzemenin ÇEKME
MUKAVEMET‹N‹ (dayan›m›n›) verir.
8.8 de 8x100 = 800 Newton / mm2
10.9 da 10x100 = 1000 Newton / mm2
6.8 de 6x100 = 600 Newton / mm2 gibi.

4
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   11